22-24 Haziran 2001
Ankara
Türkiye’de ilk kez düzenlenen Mısır Film Şenliği, Ankara’da Kavaklıdere Sineması’nda 22-24 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirildi. Şenlik kapsamında beş uzun metrajlı film gösterildi. Mısırlı sinema yazarları ve yönetmenlerin katılımıyla söyleşiler düzenlendi.
Şenlik, Ömer Şerif’in oynadığı ve Mısır Sinema Derneği’nin En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Kurgu ve En İyi Müzik ödüllerini alan Kuklacı adlı 1989 yapımı film ile açıldı. Fakir bir köyde yaşayan, kuklalarıyla Mısır’ın tarihi olaylarının yanı sıra köydeki günlük olayları yansıtan bir kuklacı ile üniversitede okuduktan sonra büyük kent yaşamına ayak uydurup hızla zengin olan oğlu arasındaki ilişkileri anlatan film Mısır’ın o dönemdeki sosyal yaşamına ışık tutuyor.
Şenlik kapsamında Mısırlı ünlü yönetmen Yusuf Şahin’in de iki filmi yer alıyor. 1958 yapımı Merkez Garı, Berlin Film Festivali başta olmak üzere uluslararası alanda kazandığı başarıyla Yusuf Şahin’in dünyada tanınmasına neden olmuştu. “Merkez Garı”nda o dönem Mısır toplumunun alt kesimlerinden yansımalar getiren bir dizi küçük insan, Kahire garı çevresinde karmaşık ve yoğun ilişkilerden oluşan bir serüven yaşarlar. Yusuf Şahin’in oynadığı özürlü gazete satıcısı Kenaoui, güzel ve işveli bir kadına aşık olur.
Kadın ise hamallık yapan ama aynı zamanda bir sendika lideri olan Abu Serib’i sevmektedir. Kadın tarafından reddedilen Kenaoui sonuçta tam bir çılgın aşığa dönüşür. Çok kişili bir öykü içinde hem toplumsal oluşumları hem de cinsel bunalımları o zamana dek Mısır sinemasının şarkılı melodramlarında görülmedik biçimde veren “Merkez Garı” tutucu çevrelerde gürültü koparmış ama filme halkın ve aydınların ilgisi büyük olmuştu.
Şenlikteki ikinci Yusuf Şahin filmi Seçim, birbirinden çok farklı ikiz kardeşlerin öyküsünü anlatıyor. Mahmut sorunlardan uzak bir yaşam süren ve sorumlulukları olmadığı için kendini mutlu hisseden bir gemicidir. İkiz kardeşi Sayed ise toplumda önemli bir yeri olan zengin ve ünlü bir yazardır. Sayed toplumun üst sınıfının ikilemlerini yaşayan, karmaşık duyguları olan şüpheci bir kişidir. Karısının kendisini sevmediğini ve ikiz kardeşinin yaşam felsefesinden hoşlandığı için onu tercih edebileceğini düşünmektedir. Sonuçta kendi yaşamının sefilliğinin ve kardeşi Mahmoud’un mutluluğunun farkına varır. Kardeşini öldürüp onun yerine geçmeye karar verir. Filmin öyküsü görüldüğü kadar basit olmayıp Yusuf Şahin’in Mısır entelektüellerinin ikilemlerine özgün yaklaşımını içermektedir.
Sherif Arafa’nın 1996 yapımı Balda Uyumak filminde bir polis memuru normal insanlar arasında iktidarsızlığın şaşırtıcı bir biçimde yaygınlaştığını fark eder. Bu olayın nedenlerini araştırırken kitlelerin yaşam koşullarına bağlı olarak tatminsiz olduklarını görür. Kendisi ise bu deneyimi karısıyla yaşar. Komik bir biçimde karısıyla çölde, kalabalık, gürültülü ve baskılı kentten uzakta, başarılı bir cinsel ilişki yaşar. Çıkardığı sonucu üstlerine bildirir ve insanların kentlerden uzaklaşarak rahatlamasını önerir.
Şenliğin son filmi Mohamed Khan’ın yönettigi Mühim Bir Adamın Karısı. Başında kavak yelleri esen genç bir kız, tarımsal sulama müfettişi olan babasının yeni atandığı Kuzey Mısır’daki küçük bir kasabada bir polis müfettişinin ilgisini çeker. Kahire’deki Merkezi Haber Alma Örgütü’ne atanan polis müfettişi kızla evlenmeye karar verir. Evlendikten sonra eşinin mesleğinin içerdiği şiddete tanık olmaya başlayan kadınla kocası arasında çatışmalar baş gösterir. Şiddet eve de yansımaya başlar. “Mevkii sahibi” bir adamın öyküsünü anlatan Mohamed Khan bu öykü çerçevesinde 1970’li yıllar Mısır’ından gerçekçi bir kesit de sunmaktadır.