Taraf Tutmak- Furtwängler Dosyası

Macar yönetmen István Szabó, Taraf Tutmak’ta İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Berlin Filarmoni Orkestrası’nın şefi Wilhelm Furtwängler’a açılan soruşturmadan yola çıkıyor: Ünü Almanya sınırlarını aşan Furtwängler’in Nazi Partisi’yle olan ilişkisini araştırmak üzere subay Steve Arnold Berlin’e gönderilir. Burada Yahudi kökenli yüzbaşı David Wills ve savaşın sonlarına doğru Hitler’e karşı bir harekete girişmiş Straube’nin kızından oluşan bir ekip kuran Arnold, aslında Furtwängler hakkındaki kararını Berlin’e adımını attığı ilk günde vermiştir. Ona göre, Nazilerin kendisine sunduğu parlak kariyeri geri çeviremeyen Furtwängler, her ne kadar savaş sırasında birçok Yahudi’ye yardımcı olmuş olsa da suçludur. Ancak Szabó, Taraf Tutmak’ta izleyiciye Arnold’unki gibi keskin cevaplar vaat etmiyor. Tıpkı ruhunu Naziler’e satan bir sanatçının öyküsünü anlattığı Mefisto’da olduğu gibi sanat ile politika arasındaki ilişkiden yola çıkarak, bizi yanıt bulması pek kolay olmayan sorularla baş başa bırakıyor. Bunların en önemlisi hiç kuşkusuz politika üzerine az çok düşünen herkesin kafasını kurcalamış olan, “Milyonlarca insanın katledilmesine yol açan bir sistemle, o sistemin içinde kalarak ve onun araçlarını kullanarak dürüstçe mücadele edilebilir mi?” sorusu. İlginç olan, Szabó’nun, bu ve benzeri sorulara izleyicinin verdiği yanıtların, film içinde sürekli olarak değişmesini sağlayacak bir anlatım kurması. Deneyimli yönetmen, önce Arnold’un sertliğinden faydalanarak Furtwängler’a karşı kuşkuyla yaklaşmamızı sağlıyor; daha sonra David, Emmi ve sorgulanan Berlin Filarmoni Orkestrası üyelerinin usta müzisyene olan saygısı aracılığıyla bizde de Furtwängler’a karşı bir sempati oluşmasına olanak veriyor. Son olarak, önyargılı bir Amerikan subayı olarak zihnimizde yer eden Arnold’un akıl dolu sorularıyla köşeye sıkışan Furtwängler’in çaresizliğine tanık olunca kafamız iyice karışıyor. Böylece, iki karşı kutup olarak sunulan Arnold ve Furtwängler arasında gidip gelerek, tutumlar