Özgürlük Hayaleti

Luis Buñuel’in gerçeküstücü kaygılarının curcunalı bir özeti olan Özgürlük Hayaleti rüya mantığıyla (ya da mantıksızlığıyla) mekândan mekâna, zamandan zamana atlayarak anekdotlar halinde ilerliyor. Film, Napoleon döneminde İspanyol vatanseverlerin “Kahrolsun özgürlük!” ve “Yaşasın zincirler!” sloganlarıyla kendilerini idam etmek üzere olan idam mangasını kışkırttıkları sahneyle açılır. Bundan sonraki sahnede, bir hizmetçi bir çocuğa az önce tanık olduğumuz hikâyeyi okur. Sahne tekrar değiştiğinde, pornografik kartpostallar satıyormuş izlenimi veren bir adam görürüz; aslında bunlar pornografiyle ilgisi olmayan Fransız turistik yerlerinin fotoğraflarıdır. Montparnasse’taki bir binanın tepesindeki tüfekli bir adam yoldan gelip geçenleri öldürür ve kahraman olarak selamlanır. Kayıp bir kız, kaybolması konusunda hazırlanan rapor için polise yardımcı olur. Ve belki de içlerindeki en unutulmaz sekansta, şık giyimli bir grup yemek davetlisi, bir yemek masasının etrafında klozetlere oturmuş bir halde sohbet ederler. Karınları acıktığındaysa utana sıkıla izin isteyip yemek yiyebilecekleri özel küçük bir bölmenin bulunduğu bir odaya doğru seğirtirler. Bu, cinsellik ve özgürlükle baş etmekte zorlanan, kurallara saplanıp kalmış karakterlerle ilgili, yerleşik değerleri altüst eden çılgın ve komik bir film. Buñuel’in tıpkı 1928’de ve 1930’da Bir Endülüs Köpeği (Un Chien Andalou) ve Altın Çağ (L’Age d’or) ile yaptığı gibi 75 yaşında da hâlâ bu derece huzur kaçırabildiğini görmek cesaret verici. The Virgin Film Guide James Monaco and the editors of Baseline