Mefisto
Çektiği bir çok filme, aldığı ödüllerle anlam katan Szabo’nun Mefisto’su sinema sanatının ve tarihinin önemli eserlerinden biri. Szabo, sinemanın en önemli ve esasında tek malzemesi olan insanı iki farklı açıdan inceliyor. İnsanı hem sanatçı hem, de birey olarak inceleyen yönetmen Mefisto’da bir tiyatro oyuncusunun, ‘sanatıyla, ülkesindeki siyasi belirsizlikten dolayı topluma sanatçı kimliğiyle öncülük etme isteği’ arasında yaşadığı çelişkiyi anlatıyor. Yönetmen, Goethe’nin Faust’undaki Mefisto-Faust ilişkisinden etkilenerek filmi bu hikayeyle temellendirmiş. Sürekli Mefisto’nun (Şeytan) sunduklarına evet diyen Faust’un yerinde tiyatro sanatçısı Hendrik Höfgen (Klaus Maria Brandauer) var. Sürekli yükselmek isteyen kişiliğiyle, hatta Alman Tiyatrosu’nun geleceğinin kendisi olabileceğine inanan, bencil, oyunculuğuna hayran Hendrik Höfgen aynı zamanda aykırılığını göstermek, insanlara umulmadık biri olduğunu hissettirmek için de çılgınca dans etmektedir. Renkli bir yaşama sahip, duygusal ve enerjik tiyatro sanatçısının yaşamında iki farklı kadın vardır. Karısı: aşık olup evlendiği karısı Barbara ve ondan hiç beklentisi olamayan, sadece çılgınca seviştiği Juliette. Film boyunca Hendrik’in narsist kişiliğini benimsediğinizden hayatındaki bu iki kadın onu yaşama bağlayan, az da olsa sosyalleştiren araçlar halini alıyor. Sanat-siyaset, sanatçı-devlet ilişkilerinin günümüzde halen çözümsüzlüğünü sürdürmesi ya da sanatın topluma yol gösterici olması, sanatçının topluma öncülük etmesi gerekliliğinin tartışıldığı şu günlerde bile Mefisto yansıttığı hikaye, yakaladığı güncellik ile günümüzde de başarısını kanıtlıyor. Filmde, Hendrik siyasi belirsizliğin kol gezdiği Almanya’da büyük bir seçimin eşiğindedir. Tüm sanatçı arkadaşları ve karısı Barbara da Nazi’lerin iktidara geçmesiyle ülkeyi terk etmiştir ve Hendrik sonunda gitmenin yanlış olacağına, aktörlüğünü hiçbir şey uğruna feda edemeyeceğine karar verir. Hendrik ülkesini, tek özgürlüğü oyunculuk uğruna terk etmemeye karar verir. Bencil, enerjik ve saf Alman Hendrik, Almanya’da aktör olmaktan çok mutludur. Klaus Maria Brandauer’in kusursuz oyunculuğu ile bir başyapıt halini alan Mefisto’yu mutlaka izlemeniz gerekir. Deniz Yavuz