Kontrol

Budapeşte metrosunun karanlık dehlizlerini mekân tutan Kontrol, bir grup bilet kontrolörünün yeraltında yaşadığı olaylara kara komedi türünde odaklanıyor. Bu genel tarife rağmen, aslında filmi bir türe sığdırmak pek olası değil. Luc Besson’un Metro’sundaki koreografiyi hatırlatan tavrıyla muhtelif insan portrelerine yer veren filmde, ortam yine alternatif bir yaşam ünitesi olarak sahneleniyor. Lakin esas mevzu, sembolize ettiği üzere, “araf” misali bir yerden bir yere geçiş hali, platformu olması. Bu ilk uzun metraj filmiyle ülkesinde gişe başarısı da yakalayan 30 yaşındaki Macar yönetmen Nimród Antal’ın derdi açık; kaos çivisi çıkmış dünyamızın, yeryüzünün sembolik bir resmini çizmek. Özellikle eski “Demir Perde” ülkelerinin “dağılma” halini sinemanın yansıtıcı işleviyle tanımlıyor. Bunlara rağmen karakter merkezli bir film var ortada. Baş kahramanımız genç kontrolör “aydınlığa” çıkamayacak denli yeryüzüne küskün. Pembe “ayıcık” kostümlü bir yardım eli buluncaya kadar onun karanlık metrodaki yaşamına, içsel yolculuğuna tanık oluyoruz. Metronun yeraltı dünyasını bir tür “mikrokozmos” olarak kullanan Antal, görevlilerden yolculara kadar muhtelif insan figürlerini “çılgınlığın” sınırında, komik ve abuk insan suretleri kıvamında resmetmiş. Sivil gezinen, hüzünlü sakillikteki “sistem bekçileri”nin bu pejmürde hali, adeta otoritenin gözden düşüşüne nazire. Yolcular tarafından gözardı edilirken kendi amirleriyle Kafka usulü bürokratik engellerle karşılaşmaları da cabası. Gizemli bir katilin gölgesiyle filmin gerilim dozu artarken bir yandan “pembe ayıcık” gibi, masalların sağaltıcı duygusu da eksik bırakılmıyor. Türlü imgeyi kesip biçip yapıştırsa ve türler arasındaki gezintisi bütünde bir dağınıklık hissi verse de eşsiz görüntü çalışmasıyla görülmeye değer. Bu yolculuğa bir bilet almanız tavsiye edilir. Esin Küçüktepepınar