Kibritçi Kız

Finlandiyalı yönetmen Aki Kaurismäki’nin dünya sinemasında yıldızlaşmasını sağlayan en önemli FILMLERinden biri olan Kibritçi Kız, Andersen’in acıklı masalını çağrıştıracak biçimde yoksulluk ve yoksunluğu gündeme getiririyor. Soğuk ve karanlık Finlandiya’nın görüntülerini ve insanlarını mercek altına alarak ülkesinin “öteki” gerçekliğini gündeme getiriyor, tüm diğer büyük yönetmenler gibi. Ormanlar ülkesi, “Beyaz Zambaklar Ülkesi”, şimdilerde borsada değeri hızla yükselen Nokia mucizesinin ülkesi Finlandiya’nın, öteki acımasız yüzünü, soğuk kalpler ülkesini, biz dünya seyircisinin suratına vuruyor. Kibrit fabrikasında işçi olan İris’in yaşamı, kuzey kışı kadar sert ve soğuktur. Annesi ve üvey babasıyla, kira karşılığı birlikte yaşayan genç kız fabrikada rutin, öldürücü bir iş temposuyla çalışır. İris’in yaşamının her boyutunda insanlar arası uzaklık öylesine yoğun ve boğucudur ki, bizim içimiz de kahramanınki gibi giderek buz keser. Andersen’in masalında, bir kibrit alevinde, mutluluk ve sıcaklık hayalinin peşindeki küçük kız gibi, İris de mutluluk hayalleri kuruyor, buz kesmiş kaderine karşı çıkmaya çalışıyor. Bir adama aşık oluyor. Ama o da hayatındaki her şey gibi taş kesilmiş. İris bu süreçten yenik çıkıyor. Giderek içi katılaşıyor, soğuk bir intikamla yaşamına ve çevresine duyduğu nefreti dışa vuruyor. Film, birbirinden ışık yılları kadar uzak insanların duygularını yansıtan yerel tangoların, hüzün, yalnızlık ve beyhude mutluluk arayışlarının yitik ezgileriyle bezenmiş. Kaurismäki, sinema dünyasının, müzikle ciddi olarak ilgilenen, müziği FILMLERinde başlı başına bir anlatım unsuru olarak kullanan yönetmenlerinden biri… Kibritçi Kız’da da yönetmenin bu özelliği dikkat çekiyor. Yönetmenin “Proletarya Üçlemesi” adını verdiği FILMLERin sonuncusu olan Kibritçi Kız, elbette yönetmenin diğer FILMLERi gibi sömürüyü ve toplumsal yabancılaşmayı eleştiren güçlü bir arka plana sahip ve kimi zaman kara mizah özellikleri taşıyor. Necla Algan