İspanyol Dansçı
Canlı Müzik: Baba Zula
Victor Hugo’nun Ruy Blas isimli tiyatro eserinin Adolphe d’Ennery tarafından komik opera olarak yeniden yorumlandığı, Jules Messenet’in bestelerini yaptığı bu eser, 1872’de ilk sahnelenişinden kısa süre sonra unutulmaya yüz tutsa da, bu hikâye, sinemacılar tarafından, 1915’ten itibaren en az on kez filme çekildi. 17.yüzyılda İspanyol sarayında geçen filmde dünyada asalet unvanından başka bir varlığı kalmayan Don Cesar de Bazan, Çingene kızı Maritana’nın aşkı uğruna krala meydan okur ve hapse atılarak idama mahkûm edilir. Ancak kralın Fransız karısı Isabella ve Kardinal Richelieu’nun etkisinden rahatsız olan Don Salluste gibi İspanyol soylular, gizli entrikalar çevirerek kendileri için bile beklenmedik sonuclara yol açarlar.
Famous Players-Lasky, dönemin en büyük Hollywood yapımlarından biri olan bu filmde, aslında elindeki en büyük oyuncuyu, Rudolph Valentino’yu oynatmak istediyse de, bu fikir hayata geçirilemedi. Bunun üzerine stüdyo, Avrupa’dan kısa sure önce getirttiği diğer büyük yıldız Pola Negri’yi başrol oyuncusu olarak seçerek, filmin hikâyesini Don Cesar üzerinden değil, Çingene kız Maritana üzerinden yeniden kurgulama kararı aldı. Don Cesar rolü ise gerçekten İspanya’da doğan, genç yaşta Hollywood’a gelerek şöhreti yakalayan Antonio Moreno’ya kaldı. Polonya’da doğup büyüyen ve önce bale eğitimi aldıktan sonra sahnede sinemacılar tarafından keşfedilen Pola Negri dinamik performansıyla, yan rollerde oynayan Kathlyn Williams, Adolphe Menjou gibi önemli karakter aktörleri de profesyonel oyunculuklarıyla filme güç kazandırıyor. Gerek iddialı dekor ve kostümleri, gerek yüzlerce figüranın oynadığı karnaval sahneleri ile film Hollywood stüdyolarının 1920’lerin ortasına doğru vardığı ihtişamı gösteren önemli örneklerden biri.
2012’de Hollanda EYE Film Müzesi tarafından yapılan restorasyonda, o zamana kadar gösterilen versiyonun aslında filmin 1950’lerde kısaltılmış hali olduğu ortaya çıktı. Hollandaca ve Rusça iki kopya ve kısaltılmış İngilizce ve Fransızca kaynaklardan yola çıkılarak, ABD’de bulunan orijinal senaryoyla yeniden derlenen film, neredeyse ilk gösterime çıktığı şekline dönmüş durumda.
Elif Röngen
Kürator